Pinksterbloem, Cardamine pratensis
Pinksterbloem
Cardamine pratensis
ENG: CUCKOO FLOWER FR: CARDAMINE DES PRÉS DUI: WIESEN-SCHAUMKRAUT
FAMILIE: KRUISBLOEMENFAMILIE OF BRASSICACEAE
Ook in deze familie: kleine veldkers (cardamine hirsuta), witte waterkers (Nasturtium officinale), gewoon barbarakruid (Barbarea vulgaris)
BESCHRIJVING:
wortelrozetbladeren bestaande uit 3 tot 4 bladparen eindigend in een groot eindblad.
licht roze kruisbloemen
stengel is hol en rond
de stengelbladeren, zien er anders uit dan de wortelrozetbladeren, zijn smal en lijnvormig.
vruchten zijn hauwen
EETBARE DELEN
Blad, bloem, vruchten en zaden.
INHOUDSSTOFFEN
Mosterdolieglycosiden, vitamine C
ECOLOGIE: WAAR TE VINDEN
Zeer veel voorkomende plant in België en Nederland. Typische tuin en weide plant. Komt ook voor in moerasgebied en bossen. Hoewel veel voorkomend, is pinksterbloem sterk achteruitgegaan door intensivering van de landbouw, waarbij vaak enkel aan de rand van de akkers de plant nog groeit.
SMAAK
Waterkers-achtig met zoete bloemen.
ALGEMEEN
Na een lange winter, doet het deugd om terug in de weides bloemen te zien groeien. Eén van de eerste bloemen zijn pinksterbloemen, die als het ware pinksteren aankondigen.
Het is een typische eetbare plant in de familie van de kruisbloemen, waarvan alle soorten eetbaar zijn.
Het franse ‘Cardamine de prés’ is een mooie vertaling waarbij deze veldkers-achtige wordt beschreven als ‘diegene van het veld’.
Het engelse ‘cuckoo flower’ komt dan weer van het feit dat de pinksterbloem op hetzelfde moment zou beginnen bloeien, als de aankomst van de koekoek (Cuculus canorus) in Groot- Brittannië.
Het Duitse ‘Wiesen-Schaumkraut’, lijkt op een andere Nederlandse naam die aan deze plant wordt gegeven namelijk ‘schuimkruid’ en is afkomstig van het ‘schuimbeestje’ deze plant verkiest. Het schuimbeestje is een cicade waarvan de nimf, de larve leeft in een schuimnest dat doet denken aan speeksel.
Zo is het altijd interessant om naar de verschillende oorsprongen van namen te zoeken in de verschillende talen, het wijst op hoe de mensen creatief omgingen met hun omgeving en het benoemen ervan.
Bloemen kunnen tussen maart en juni geoogst worden, en wanneer de plant nog jong is kan je ze in zijn geheel consumeren.
IN DE KEUKEN
Het is een uiterst fijne plant om gerechten mee af te werken door de prachtige bloemen en fijne bladeren, en kan eveneens worden verwerkt op dezelfde manier als waterkers. Hierbij oogst je best de jongere soorten, waarbij de vezels nog niet zo hard zijn.
Je kan ze vers tijdens de wandeling opsmullen, wel opletten, de aanwezige mosterdolieglycosiden activeren je maagsappen, dus dan krijg je honger tijdens de wandeling!
LOOKALIKES
Andere planten van het geslacht Cardamine, maar geen gevaarlijk te vermelden.
VARIA
Blijkbaar werd vroeger een ‘pinksterblom’ of ‘pinksterbruid’ uit het dorp gekozen, om dan vol met bloemen en sieraden te hangen, die dan zingend en dansend door het dorp moest lopen.
Het oranjetipje (Anthocharis cardamines) verkiest in het voorjaar planten als look-zonder-look en pinksterbloem. Het is een dagvlinder waarbij de mannelijke vlinder oranje tipjes heeft en vliegt van maart tot juni.
Mannelijk oranjetipje
Vrouwelijk oranjetipje
RECEPTEN
Bloemboter
Een gerecht van wildplukker Natalie Schrauwen van ELDER lab uit haar nieuwe boek ‘lentekruiden’, volg haar op Instagram voor dagelijkse updates over haar activiteiten.
ingrediënten
250gr volle hoeveboter
1 el maldonzout
pinksterbloem
wat zeste van citroen
eventueel wat maanzaad, veldkers, look,..
gerecht
Deze kruidenboter kan je maken met verschillende lenteplanten en-bloemen. Pinksterbloem maakt de boter lekker scherp.
Breng de boter op kamertemperatuur. Snij de pinksterbloem fijn en voeg toe, net als de andere ingrediënten. Prak met een vork door elkaar en laat weer opstijven in de koelkast met een kom.
Voor een rolletje leg je de boter met een spatel in een streep van 3 cm dik op bakpapier. Maak de botervorm uniform door het papier heen en weer te rollen tot je een worst krijgt. Vouw het bakpapier toe en laat opstijven.
Salade met gerookte forel, venkel, appel en pinksterbloem
Een gerecht van wildplukker Natalie Schrauwen van ELDER lab uit haar nieuwe boek ‘lentekruiden’, volg haar op Instagram voor dagelijkse updates over haar activiteiten.
ingrediënten
4 gerookte forelfilets
1 venkelknol
2appels
pinksterbloem
2 citroenen
bieslook
zure room
olijfolie
gerecht
Een frisse en tegelijk smokey salade waarin de pittige pinksterbloem goed tot zijn recht komt.
Schaaf de venkelknol en appel met de mandoline tot dunne plakken. Doe er het sap van één citroen en wat zout en olijfolie over om zachter te maken. Breek de forelfilet in stukken van 3 cm en verwijder graten. Voeg toe, samen met de pinksterbloembladeren en bloemtoppen. Maak ondertussen een dressing van zure room, bieslook en nog wat citroensap. Werk af en serveer. Lekker met een gekookt aardappeltje.
Zevenblad en brandnetel soep afgewerkt met pinksterbloemen
ingrediënten
een mand vol brandneteltopjes en een zevenblad (ongeveer 2/3e brandnetel, 1/3e zevenblad)
1-2 blokjes groentebouillon
1l water
Zout
2 teentjes look
1 ajuin
1 grote, of enkele kleine aardappeltjes
gerecht
stoof een ruw ajuin in boter of olie aan en laat fruiten
voeg fijngesneden look toe
voeg klein gesneden aardappelen toe (zetmeel gaat de soep binden)
voeg klein gesneden zevenblad toe
voeg water toe en breng aan de kook
voeg gemalen peper en bouillon toe
wanneer aardappelen gaar zijn, voeg de brandnetels toe
mix het geheel na 2 minuutjes, tot als het een fijne groene soep wordt.
Voeg eetbare bloemen als madeliefjes of pinksterbloemetjes toe om het geheel af te werken
Salade met jonge blaadjes
jonge blaadjes zijn minder vezelig, zoeter en lichtgroener dan de oudere blaadjes. Op deze manier kan je gemakkelijk het verschil zien. Jonge blaadjes kan je toevoegen aan eender welk gerecht en in zijn geheel of fijngesneden over een gerecht strooien. De kruidachtige wortelsmaak komt op dat moment het best tot zijn recht.
