Duizendblad, Achillea millefolium L. 

Duizendblad

Achillea millefolium L. 

ENG: COMMON YARROW FR: MILLEFEUILLE DUI: GEMEINE SCHAFGARBE

FAMILIE: COMPOSIETENFAMILIE OF ASTERACEAE

Ook in deze familie: kamille (Matricaria recutita), boerenwormkruid (Tanacetum vulgare), bijvoet (Artemisia vulgaris)

BESCHRIJVING:

1. meerjarige plant

2. wordt tot 90 centimeter hoog

3. bloeit van mei tot oktober

4. typerend zijn de vele witte tot lichtroze bloemhoofdjes

5. tot in juni groeien de zeer fijngeveerde bladeren vanuit de wortel, gevolgd door de bloemstengel die ook bladeren heeft

6. het blad is veerdelig met vele deelblaadjes

7. de vele bloemhoofdjes vormen samen een scherm, optisch op één grote bloem gelijkend

8. elk bloemhoofdje is omringd door 4 tot 6 bloemblaadjes

9. Zowel de stengels als blaadjes van duizendblad zijn behaard

EETBARE DELEN

Blad en bloem

INHOUDSSTOFFEN

Veel etherische olie (tot 1%), asparagine …

ECOLOGIE: WAAR TE VINDEN

Duizendblad gedijt goed in graslanden, akkers, aan waterkanten. De vaak omgewerkte grond die hij verkiest is droog tot vochtig. Het is een pioniersplant, wat wilt zeggen dat hij vaak ergens als eerste opduikt, alsook een echte bodemversteviger die lichte betreding verdraagt. De plant ziet er fragiel uit, maar kan dus tegen een stootje. Duizendblad is erg algemeen in onze contreien.

SMAAK

De bloemen en het zaad van duizendblad smaken aromatisch, kruidig tot muskaat-achtig. Het blad heeft een milde smaak, zoet met een vleugje bitterheid.

ALGEMEEN

Duizendblad is algemeen voorkomend op het Euraziatische continent van waar het ook zijn weg heeft gevonden naar andere delen van de wereld.
Het meest bekende staat duizendblad door zijn vele blaadjes, en het verhaal van Achilles, die deze plant als verzorgend kruid voor wonden zou gebruikt hebben tijdens de Oorlog in Troje. 

Je vindt ze doorheen verschillende landen en tot op hoogtes van 3500 meter hoogte, een zeer veel voorkomend kruid in de bijvoorbeeld de Alpen dus. Dit zegt tevens veel over de weerstand van de plant, hij gedijt in moeilijke omstandigheden.
Waar duizendblad in België doorgaans lichtroze tot witte bloemen heeft, kan deze verschillende kleuren aannemen naarmate je verder van België of Nederland trekt.

Duizendblad staat in de top drie van meest gebruikte traditionele geneeskrachtige planten naast kamille en munt, het is dan ook een plant die ik geregeld op mijn wildpluk reizen tegenkwam. Verschillende mensen legden me uit waarom ze bijvoorbeeld in Servië, Turkije of Iran gedroogd duizendblad in de keukenkast hadden liggen.
Kijk je naar de traditionele en moderne gebruiken van duizendblad in de phytotherapie, dan zie je inderdaad dat er hier veel helende eigenschappen aan worden toegeschreven, zeker interessant om je eens verder in te verdiepen.

Aanvankelijk leerde ik veel over de geneeskrachtige werking van deze plant, als gedroogd kruid, maar het was tijdens het werken op een kruidenkwekerij, dat ik het eetbare nut van deze plant ben beginnen inzien. Wekelijks werden hier jonge scheutjes geoogst, om te verkopen aan restaurants, en het is dan ook zo goed als de meest gebruikte “wilde” plant die je zal tegenkomen als je erg culinair gaat eten.

IN DE KEUKEN

Duizendblad kan je als bladgroente gebruiken vroeg in de lente, in een bereiding zoals je met spinazie zou doen, maar is vooral sporadisch te gebruiken door zijn sterke smaak.

De smaak van deze plant ligt dicht bij andere planten in deze familie, zoals het boerenwormkruid of de bijvoet, en komt het best tot zijn recht als de blaadjes nog jong zijn. Nadien worden ze sterk bitter en wrang, waardoor ze iets minder consumeerbaar zijn.

Waar boerenwormkruid gebruikt wordt in de traditionele Vlaamse kruidkoek, komt duizendblad ook voor, samen met paardenbloembladeren. Dit is een typisch voorjaarsgerecht.

Je kan de bladeren toevoegen aan salades, groentegerechten en soepen. 

In een smakelijke lentesoep past duizendblad perfect gecombineerd met bijvoorbeeld brandnetel en citroenmelisse.

Gefrituurde blaadjes zijn al wel vaker geserveerd, zeker als beignets. 

Duizendblad, wanneer geoogst in de zomer als de plant in bloei staat, kan perfect gedroogd worden om in combinatie met andere kruiden als infusie te gebruiken. 

De zaden kunnen als een peper gebruikt worden wanneer ze uitgebloeid zijn.  

LOOKALIKES
Boerenwormkruid (niet gevaarlijk), zeker wanneer jong, naarmate beide planten in bloei komen te staan is het verschil heel duidelijk. Duizendblad heeft licht roze tot witte bloemen, boerenwormkruid heeft felle gele bloemen.


VARIA

Ook bij een erg droge zomer blijft duizendblad goed doorbloeien, het is een plant die je gedurende een lange periode in het jaar kan vinden.

Mensen op het platteland hingen vroeger wel eens duizendblad in de stallen, ter bescherming tegen ziekten.

De naam van het geslacht Achillea wordt verklaard door het verhaal dat de mythische held Achilles duizendblad mee op pad nam ter verzorging van wonden.

Opgepast voor mensen met een erg gevoelige huid: duizendblad kan lichte irritatie veroorzaken bij aanraking in de zon. Voor de meeste mensen is het echter geen probleem.

RECEPTEN

• Duizendblad pannenkoeken

  Duizendblad is naast jong boerenwormkruid en jonge paardenbloem bladeren één van de planten die traditioneel in voorjaarspannenkoeken werden gebruikt in België.

  • Neem een traditioneel pannenkoeken recept naar keuze, deze kan plantaardig zijn of met melk, met boekweit bloem of tarwebloem.

    • Ingrediënten

      • Neem benodigdheden om pannenkoeken te maken

      • Enkele jonge duizendblad blaadjes ( en eventueel ook nog boerenwormkruid en paardenbloemblaadjes)

    • Het recept

      • Maak je beslag naar keuze en voeg enkele fijngesnipperde duizendblad blaadjes toe

      • Warm een pan op het vuur met olie

      • Giet je beslag in de pan, en voeg onmiddellijk enkele hele blaadjes toe aan de pannenkoeken

      • Draai de pannenkoek om, en bak tot pannenkoeken goud-bruin zijn.

      • Serveer met confituur of een siroop.

• Beignets van duizendblad

• Duizendblad infusie

• Kruidkoek

• salade afwerking