Kleine veldkers, Cardamine hirsuta

KLEINE VELDKERS

Cardamine hirsuta

ENG: HAIRY BITTERCRESS FR: CARDAMINE HIRSUTE DUI: BEHAARTE SCHAUMKRAUT

FAMILIE: KRUISBLOEMENFAMILIE OF BRASSICACEAE

Ook in deze familie: pinksterbloem (Cardamine pratensis), bittere veldkers (Cardamine amara), bosveldkers (Cardamine flexuosa) en witte waterkers (Nasturtium officinale).

BESCHRIJVING:

1. Kleine veldkers is een éénjarige plant

2. Wordt 30 cm hoog

3. Bloeit van februari tot juni

4. Witte kruisbloem

5. De hele plant is soms paars doorlopen

6. Kleine veldkers heeft een herkenbaar bladrozet, de wortelrozetbladeren omvatten 3 tot 4 bladparen en een groot eindblad

7. Bladeren die op de steel groeien zijn smaller

8. De vruchten staan rechtop en worden tot 2,5 cm lang

9. Rijp zaad springt weg bij aanraking

EETBARE DELEN

Blad, wortel, bloem en zaad

INHOUDSSTOFFEN

Mosterdglycosiden, deze zorgen voor de scherpe smaak. Bij inname van 30 gram veldkers heb je al je dagelijkse hoeveelheid vitamine C binnen.

ECOLOGIE: WAAR TE VINDEN

Kleine veldkers is een echte pioniersplant, verschijnt ook vaak bij verstoring (moestuinen, stoeptegels…). Groeit langs wegen en bosranden, vaak op droge grond die zanderig is of zelfs veel steen bevat. Veldkers vind je ook in de winter en blijft dan groen en smakelijk. 

SMAAK

De hele plant heeft een mosterdsmaak, licht bitter en scherp. 

ALGEMEEN

Veldkers telt meer dan 150 soorten, waarvan geen enkele giftig. Deze vind je over de hele wereld, behalve Antarctica. De plant kent in verschillende werelddelen een geschiedenis als eetbare plant. In India is ze zelfs nog op de markt te vinden en in Oost-Europa werd de plant nog lange tijd als bladgroente gegeten.

Van al deze soorten, verkiezen wijzelf de winter doorgroeiende kleine veldkers, die zelfs opgegraven onder een meter sneeuw nog steeds eetbaar is. Het is een smakelijke verfrissende bladgroente die je heel de winter lang kan oogsten. Ondanks dat je kleine veldkers ook in andere seizoenen kan oogsten is ze in de winter het smakelijkst. 

De plant is vlot te herkennen wanneer ze in bloei staat, dan heeft ze opvallende kleine witte kruisbloemetjes. 

Bij het kneuzen van het blad komen de mosterdglycosiden vrij en ruik je meteen de typische pittige geur als van tuinkers. 

Bij het oogsten van veldkers laat je best steeds enkele blaadjes over, zodat de plant kan verder groeien. Zo kan je elke twee weken opnieuw komen oogsten.

Veldkers is bovendien een echte reiziger, elk jaar verschijnt ze op een andere plek.

IN DE KEUKEN

Kleine veldkers en de gelijkende soorten zijn goed te gebruiken in de keuken zoals het meer gekende en gecultiveerde tuinkers. De milde tot scherpe mosterdsmaak komt rauw goed tot zijn recht in frisse salades of toegevoegd aan romige gerechten. 

Veldkers voeg je best aan het einde van je bereiding toe, zoals bij soep, zo gaat de smaak niet verloren en is het een aangename aanvulling. Wanneer je veldkers blend met olie krijg je een heerlijke groene olie. 

LOOKALIKES (ook eetbaar)

VARIA

De Latijnse naam ‘hirsuta’ betekent harig, wat ook in andere talen opduikt. De bladeren zijn soms licht behaard, niet altijd en nooit storend. 

Veldkers ben ik zelf tegengekomen op verschillende plaatsen in de wereld, van Thailand en Iran tot Nepal. 

Veldkers is dé winterplant bij uitstek: eenvoudig te vinden en herkennen. 

Om de geur van kleine veldkers voor de geest te halen denk je best aan een tuinkers op een belegd broodje of aan het experiment op school waarbij je tuinkers moest opkweken in natte watten. 

Ook bij enkele insecten is de kleine veldkers een geliefde plant. Planten die een specifieke soort verwelkomen noemen we ‘waardplanten’. In het geval van de kleine veldkers is dit naast wilde bijen ook het geval voor het oranjetipje. Dit is een algemeen voorkomende, inheemse vlinder in het voorjaar met typische oranje vleugeluiteinden.

RECEPTEN

• soep met veldkers

  • pluk een 10 tot 20-tal veldkersen en snij deze af onder het bladrozet, dusdanig dat de plant nog verder kan groeien

  • was goed en snij de onderkant van het bladrozet af, zodat je de aarde goed kan verwijderen

  • verwijder alle vergeelde blaadjes

  • snij een grote of twee kleine ajuinen in stukjes, en laat deze fruiten in boter of olie.

  • voeg 1 tot 2 aardappelen toe, om de soep aan te dikken

  • voeg water toe, hoe meer, hoe wateriger de soep wordt.

  • voeg (plantaardige) bouillon toe tot als het geheel op smaak is.

  • voeg in de laatste minuut de veldkers toe, en blend deze doorheen het geheel.

  • gebruik enkele blaadjes en bloemetjes om de soep af te werken!

  • Bon apetito

• rauwe salade en gerechten afwerken met kleine blaadjes en bloemetjes veldkers

  • was de veldkers goed en snij de onderkant van de rozetten af, deze zijn meestal iets te hard en vezelig

  • selecteer de mooiste blaadjes, en meng deze met andere gevonden planten, of traditionele sla vanuit de winkel

  • voeg olie, citroen en zout naar believen toe.

  • heerlijk om tussen je broodje te steken, als onderdeel van een gerecht.

  • je kan met de blaadjes ook gewoon sporadisch je gerecht versieren. Voeg de blaadjes op het einde toe.

• olie

  • was de veldkers goed en snij in kleine stukjes, giet voldoende, (niet bitter smakende) olie in een maatbeker of kom en voeg de veldkers bladeren toe.

  • zorg ervoor dat je de jonge veldkers hebt tot als ze in bloei komt te staan, nadien wordt de veldkers hel vezelig.

  • neem je mixer en blend de blaadjes in de olie

  • voeg een teentje look en een snuifje zout toe

  • indien te vezelig kan je het geheel zeven, zodat er een groene olie overblijft

  • deze kan je gebruiken om smaak te geven aan je gerechten, mayonaise te maken, als basis gebruiken voor een pizza

• mayonaise of veganaise met veldkers

  • gebruik een traditioneel mayonaise of veganaise recept

  • gebruik in plaats van gewone olie, veldkers olie (zie hierboven)

  • je krijgt een lekkere dikke kruidige wintermayonaise, ideaal om je familie en vrienden te overtuigen dat wilde planten cool zijn!

  SCHRIJF JE IN OP DE ONLINE JAAROPLEIDING WILDPLUKKEN